Ni Russel Fullozos
PIO Reporter
CEBU CITY (August 11, 2022) — Kada bunok sa uwan kanunay makuyawan si Roel Carillo.
Dili kay hadlokan siya sa kilat o sa liti. Posible man gud nga modako ug moawas ang tubig sa sapa sa Kinalumsan ug malunopan ang ilang balay. Maglisod raba siya sa paglakaw.
Taudtaud nga magsige nalang og higda si Roel tungod sa sakit sa baga maong maglisod na siya sa pagbarog.
Kaganiha, usa siya sa gipapahawa sa ilang balay ug gibalhin temporaryo sa eskuylahan kay giguba ang ilang balay. Kabahin kini sa nagpadayong pagpatuman sa kagamhanan sa tres metros nga easement nga maoy gitakda sa balaod alang sa mga kasapaan.
Pulong niya, bisan kung naguba ang ilang balay, nalipay ra sab siya kay dili na siya angayang mabalaka karon nga gibalhin na siya.
“Salamat kaayo nga nabalhin tawon ko, safety na ko. Kay mag-ulan moawas ang sapa,” ingon ni Roel.
Kaniadto nga nagmagahi ang iyang inahan nga si Luzviminda, kanunay siyang makuyawan kon mobunok na ang ulan kay lisod alang kaniya ang paglakaw.
Sa iyang bahin, tinguha ni Luzviminda nga dalhon niya ang iyang anak ug lima ka mga apo ngadto sa lungsod sa Cordova aron adto na sila manimuyo.
Iyang gitudlo sa Cebu City News ang iyang balay samtang giguba kini sa mga kawani sa City Hall kay nasulod sa “danger zone”.
Salamat kaayo nga nabalhin tawon ko, safety na ko. Kay mag-ulan moawas ang sapa.
Ruel Carillo
“Guol nga nagkatawa. Guba na ang akong balay. Pero nakadawat na man ko og P35 mil,” ingon niya.
Sama kang Roel, nalipay sab si lolo Jesus Galo, 78, nga nabalhin na sila kay mahinanok na siya sa pagkatulog. Ang gibutangan sab kanila nga eskuylahan hapsay ug naay pansayan ug tubig.
Sukwahi kini sa una nga kung mag-ulan dili sila mahimutang tungod sa kabalaka nga mosaka ang tubig og maanod sila kuyog sa ilang balay.
“Lipay kaayo mi, nakatulog na gyud og tarong. Sa una kuyawan mi pirmi basin maanod mi. Naanod na ra ba na to ang usa,” pulong ni lolo Jesus.
Ang iyang gipasabot mao si Basil Baylosis, nga naanod kuyog sa iyang balay Huwebes sa gabii sa niaging semana tungod sa pagsaka sa tubig sa Kinalumsan tungod sa kusog nga uwan.
Nakuhaan pa og video si Baylosis sa mga nag-istambay sa taytayan nga naanod ug nitidlom ilawom sa taytayan kuyog sa naguba nga balay. Naluwas hinuon siya sa nitubag sa alarma nga mga sakop sa Cebu City Disaster Risk Reduction and Management Office (CCDRRMO).
Gikalipay ni Harold Alcontin, operations head sa CCDRRMO, nga positibo ang panglantaw sa nga nabalhing pamilya, kay sila mismo mabalaka sab kon mobunok na ang makusog nga ulan kay sila man dayon sa Quick Response Team ang motubag kung adunay alarma.
“Lipay pud mi nga nakasabot sila. Maayo ang ilang pagkabutang, nakatulog sila sa gabii nga wala nay kabalaka,” ingon niya.
Karong adlawa, padayon ang pagpangguba sa mga balay sa tampi sa sapa sa Kinalumsan sa bahin nga gitung-an sa taytayan sa C. Padilla ug sa Spolarium nga sakop sa Barangay Duljo Fatima.
Ang uban hinuong mga tawo nihangyo nga sila na mismo ang moguba sa tagsa-tagsa nila ka mga balay aron ilang mahipos, magamit, o mabaligya ang kapuslan pa nga mga kahoy o mga sin.
Usa kanila si Estrella Aparre, nga niingon nga iya pang paaboton ang iyang bana aron maoy moabag sa pagguba.
“Hulat pa ko sa akong bana. Kami nay moguba ‘nya ang kahoy dalhon namo sa White Road, Inayawan, kay nakapalit man mi og rights didto luyo sa dumpsite,” ingon niya.
Laing nihangyo mao si Lucille Gutierrez, 65, nga niingon nga siya lay moguba sa dos andanas niyang balay aron masalbar pa niya ang mga kahoy.
“Mangita pa ko og kaabangan ani. Hinuon nakadawat na man ko’g P35 mil mao nalang pud to akong gamiton,” ingon niya.
Sa kinatibuk-an, malinawon ang pagguba sa mga balay sa mga sakop sa PROBE diha sa Sitio Tinabangay, Duljo Fatima.
Sumala sa pakisusi sa kagamhanan, adunay 203 ka mga lumolupyo daplin sa Kinalumsan sa may Duljo Fatima nga angay mopahawa, hain 183 kanila ang nabayran na. Sa barangay Mambaling, adunay 314 ang anaa sa listahan diin 297 ang nakadawat na og bayad. #
Cebu City • News & Information 